Hakkari’de Kaç Aşiret Var? Cevaplar Yavaş Yavaş Geliyor!
Hakkari’ye gittiğinizde “Kaç aşiret var?” sorusunu sormak, bir anlamda “Kaç yıldız var?” demek gibi bir şey. Çünkü her köyde, her dağda, her taşın altında bir aşiret gizli! Şaka bir yana, Hakkari’deki aşiretlerin sayısı öyle kolayca sayılabilecek gibi değil. Ama gelin, bu konuda bir yolculuğa çıkalım ve Hakkari’nin aşiret haritasında ne var, bir bakalım!
Erkekler ve Aşiretler: Stratejik Yaklaşım
Erkekler, özellikle Hakkari’deki aşiretler söz konusu olduğunda, çözüm odaklı bir yaklaşım sergileyebilir. “Kaç aşiret var?” sorusunu sormak, bir Hakkarili için tıpkı “Kaç dağ var?” diye sormak gibi. Çünkü burada her aşiret, bir dağ, bir yol, bir hayat şekli gibidir. Hakkari’deki aşiretler genellikle birkaç yüz kişiden başlayıp, büyük ailelere kadar uzanabilen geniş yapılar oluşturur. Bu yüzden, “Hakkari’de kaç aşiret var?” sorusunun cevabı o kadar net değildir. Ancak, bölgedeki en büyük aşiretlerden bazıları şunlardır: Barzani, Şeyh Şamil, Dolanlı, İkizler, ve Derviş gibi aşiretler, Hakkari’nin stratejik köylerinde yer edinmiş durumda.
Tabii, her biri kendi kültürüyle ve yaşam tarzıyla oldukça farklıdır. Bir Hakkarili, akşam çayı içmeye giderken bile aşiretinin stratejik bir hamlesi hakkında konuşabilir. Her bir aşiret, kendi alanını genişletme ve güçlü ilişkiler kurma üzerine konuşur, ama genelde bu ilişkiler yavaşça ve gizlice kurulur! Yani, “bunu bilmek lazım” diye bir şey vardır. Hakkari’de erkekler, “Aşiret, sana ne katıyor?” sorusuna, “Bana yoldaşlık, güven ve strateji katıyor” diye cevap verir.
Kadınlar ve Aşiretler: Empatik ve İlişki Odaklı Yaklaşım
Kadınlar için ise iş biraz daha farklıdır. Hakkari’deki kadınlar, aşiretler ve ilişkiler konusunda daha empatik ve ilişki odaklı bir bakış açısına sahip. Yani, “Aşiret ne demek?” sorusunun cevabını verirken, “Aşiret bir aile gibidir, bir yuvadır” derler. Hakkari’de kadınlar, aşiretler arasındaki ilişkileri ve bu ilişkilerin güçlü bir bağ oluşturduğunu, ne zaman kimin kime yardım ettiğini, ne zaman kimseye telefon açıp ‘her şey yolunda mı?’ dediğini çok iyi bilirler.
Aşiretler, bölgedeki kadınlar için yalnızca bir adlandırma değil, aynı zamanda bir birlikteliği, bir dayanışmayı ifade eder. Her biri, kendi aşiretinin yanında yaşar, büyür ve o aidiyet duygusunu taşır. Hakkari’deki kadınlar, bazen bu aşiretler arasındaki farkları tam olarak tanımlayamasalar da, birinin ne zaman ‘gel’ dediğini, diğerinin ne zaman ‘götür’ dediğini çok iyi bilir. Yani bir şekilde, ilişkiler her zaman başkalarıyla bağlantı kurmaya yönelik olur.
Peki, Hakkari’de Kaç Aşiret Var?
Bu soruya net bir cevap vermek aslında pek mümkün değil. Çünkü Hakkari’deki aşiretlerin sayısı, yalnızca köylerden, kasabalardan veya mahallelerden değil, dağlardan ve yaylalardan bile etkileniyor! Her köy, her köyün bir “yeri”, her yerin bir “derdi” var. Hakkari’nin bu doğal yapısı, her köyün, her aşiretin kendi özel bölgesine yerleşmesine olanak sağlar.
Ancak tahminlere göre, Hakkari’de 50 civarında büyük aşiret bulunuyor. Bu sayının tam ne kadar doğru olduğunu söylemek güç, çünkü her aşiret zamanla başka bir aşirete katılabilir ya da yeni bir aşiret doğabilir. Yani, her yıl sayılar değişebilir! Bu yüzden bir Hakkarili’ye aşiretler hakkında soru sorarsanız, cevabı muhtemelen şu olacaktır: “Bundan bir 5 yıl sonra tekrar sorarsan, belki net bir sayı verebilirim!”
Sonuç Olarak…
Hakkari’de aşiretler, yalnızca köylerin kimliğini değil, aynı zamanda bir toplumun kültürünü, dayanışmasını ve yaşam biçimini yansıtan önemli yapılar. Erkekler bu yapıyı stratejik bir gözle, kadınlar ise daha empatik ve ilişki odaklı bir bakış açısıyla görür. Ama her ne olursa olsun, Hakkari’deki aşiretler bir araya geldiklerinde güçlü, birlikte hareket eden bir topluluk oluşturur. Ve tabii ki, sayılar konusunda net bir şey söylemek mümkün olmasa da, “Hakkari’de kaç aşiret var?” sorusunun cevabı daima bir sır gibi kalacak!
Şimdi sıra sizde! Hakkari’deki aşiretlerle ilgili ne düşündüğünüzü ya da bilmediğiniz ilginç bilgileri bizimle paylaşın. Yorumlarınızı sabırsızlıkla bekliyoruz!
12 aşiretin bir araya gelmesiyle kabile dediğimiz örgütlenme tarzı ortaya çıkmaktadır. Kabileler modern anlamda konfederasyon şeklinde örgütlenmiş ve temelde kan bağına dayalı bir örgütlenme tarzı olarak adlandırılmaktadır. Öte yandan, aşiret ise 7 soydan oluşmaktadır . Sadece Şanlıurfa ‘da Bucak aşireti dahil 77 ayrı aşiret var.
Şeyma! Değerli dostum, yorumlarınız sayesinde makalemin odak noktaları daha belirginleşti, anlatım akışı daha düzenli hale geldi ve sonuç olarak yazı çok daha etkili bir metin oldu.
Hakkari’de son büyük Nasturi göçlerinden önceki aşiret yerleşim şeması şöyledir. Ertuşîler, Mendkan ve Hacîmendan adında iki kola ayrılmış olan 14 aşiretten müteşekkildir. Herki (aşiret) Herki, Harki olarak da yazılır (Kürtçe: Herkî,ھەرکی) Kürdistan coğrafi bölgesinde büyük bir aşirettir. Bu aşiretin en büyük kısmı Irak Kürdistanı’nda ve önemli bir kısmı İran Kürdistanı’nda yaşamaktadır. Ayrıca Türkiye topraklarında da bulunurlar.
Pala! Saygıdeğer katkınız sayesinde makalenin ana hatları güçlendi, temel mesajlar daha net ortaya çıktı ve metin daha ikna edici oldu.